AŞI ÇEŞİTLERİ

Çocuk Felci Aşısı
Çocuk felci aşısı, oral olarak alınır. Çocukların ağızdan almakta güçlük çekmesi halinde kesme şekere emdirilerek verilmesi uygundur. Aşı yapılması sonucu zamana bağlı olarak antikor düzeylerinde düşme meydana gelir. Doğru ve yeterli dozlarda yapılan aşıma yaşam boyu sürer.
Kortizon ve kanser ilaçları kullanan ve ışın tedavisi gören hastaların, bağışıklık sistemi baskılanmıştır. Yani bağışıklık sistemi zayıflamıştır. Gebe kalmayı düşünen kadınların önlem amacıyla üç ay içinde gebe kalması uygun görülmez. Her ne kadar olumsuz etkisi olunduğuna dair bir kanıt bulunmasa da tedbir alınmasında fayda bulunmaktadır.

Difteri Aşısı
Difteri hastalığı günümüzde çok nadir görülen bir hastalık olmasına karşın yaşam boyu karşımıza çıkabilen ölümcül bir hastalıktır. On yılda bir uygulanan bu aşı, boğmaca ve tetanos aşısıyla birlikte uygulanır.
Difteri aşısı uygulanan yetişkinlerde, vurulan yerde kızarıklık, şişlik, ender olarak ateş görülebilir. Bebeklerde ilk aşı önemli tepki vermemektedir. Tepkiler 2-3 gün içerisinde kaybolacaktır.

Difteri hastalarını iki grupta toplamak mümkündür. Birinci durum, hastayla ilişkiye geçen kişi en çok 5-6 yıl öncesinde difteri aşısı olmuştur. İkinci durum ise difteri aşısı olmamış ya da aşının üzerinde uzunca yıllar geçmiştir. Henüz iyileşmemiş hastalarda veya difteri aşısı akut döneminde emzirme, gebelik dönemini, kurdeşen, egzama vb. alerji kökenli deri hastalıklarında kesinlikle uygulanmaması gerekmektir. Şeker hastaları da difteri aşısını uygulanmaması gerekmektedir. Bir başka uygulanmaması gereken hastalık ise kötü huylu tümör gibi ağır kronik hastalıklardır.

Tetanos Aşısı
Toprakta yaşayan Clostridium tetani, derideki yara, çizik sayesinde vücuda girer. 8-16 gün kuluçka dönemi sonrası tedavi görülmediği taktirde ölümle sonuçlanır. Kuluçka döneminden önce çene kilitlenmesi oluşur ve tüm vücuda yayılır. Devlet tarafından tetanos aşısı uygulanması zorunlu hale getirilmiştir. Bağışıklık yapıcı etkisi 5 yıl sürmektedir. Her 5 yılda bir uygulanması gereken hayati öneme sahip bir aşıdır. Çobanlar, çöpçüler, toprak yol yapımı, maden, askerlik, çiftçiler, sporcular, askerde tetanos hastalığını en sık görülen mesleklerdir. Bu mesleklerde olan kişiler daha dikkatli olması gerekmektedir. Aşı yapılan bölge de ender olarak şişlik ve kızarıklık görülür. Bir kaç gün içerisinde geçmektedir.

Boğmaca Aşısı
Çok kolay bulaşan, enfeksiyon hastalığıdır. Havale nöbetlerine, beyin işlevinde bozukluklara, zatürreye yol açabilen hastalıktır. Hastalık çocuklarda daha çok görülür ve bu yaşlarda belirtileri ağırdır. Tetanos ve difteri aşısıyla birlikte uygulanır. Aşı uygulanan yerde kızarıklık ve şişlik görülür. Tepkiler yaş ilerledikçe artmaktadır.

Kızamık Aşısı
Çocukluk hastalığı olarak bilinen kızamık, çok tehlikeli boyutlarda nadir olarak görülür. Kulak enfeksiyonuna, zatürreye, bronşite neden olabilir. Kızamık hastalığına çocuk yaşlarda yakalanır. Çocuklar topluluğu girmeden önce kızamık aşısı yapılmalıdır. Kabakulak, kızamıkçık aşılarıyla karma olarak uygulanır. Aşı yapıldıktan 6 gün sonra çocukların %6’sında 5-6 gün kadar kızamık döküntüleri görülür.

Kabakulak Aşısı
Kabakulak hastalığı, çocuklarda görülen bir tür hastalıktır. Tükürük bezlerini etkiler. Diğer organlarda enfeksiyona neden olur. %90 aşı uygulanan kişilerde 10 yıl bağışıklığı sağlar. Yumurtaya alerjisi olan kişilere uygulanmaması gerekmektedir.

Kızamıkçık AşısıÇocukluk döneminde en hafif geçen enfeksiyon hastalığıdır. Gebelik döneminde geçirilen hastalık en büyük tehlikesidir. Kızamıkçık aşısı yan etkileri de hastalık gibi hafif geçmektedir. Nadir olarak birkaç ay sürdüğü görülmektedir. Çeşitli döküntüler, kırıklık, ateş ile boyun koltukaltı lenf bezlerinde şişlik, kurdeşen gibi yan etkileri en sık görülen yan etkileridir. Nadir olarak yetişkin kadınlarda 2-3 gün eklem ağrıları da olabilir.

Çiçek aşısı

Canlı inek çiçek virüsünün gliserin içindeki süspansiyonudur (asıntısı). Çizilmiş deri üstüne sürülerek bir defa uygulanır. Bağışıklık oluşmayan kimselerde aşı yerinde önce bir sivilce belirir. Sonra bu içi sıvı dolu bir kabarcık (fiske: Vezikül) biçimine dönüşür. Üzeri kabuklaşır, kurur ve kabuk düşerek iyileşir. Düşen kabuk yerinde bir yara izin (nedbe) kalır. Çiçek aşısı yıllar, bazen yaşam boyu süren bir bağışıklık bırakır. Bir zamanlar yapılması zorunlu olan çiçek aşısı bu yolla yeryüzünden çiçek hastalığının silinmesi sağlandığından uygulamadan kaldırılmıştır.

Hepatit Aşısı

Tüm dünyada önemli sağlık sorunu olan hepatit virüs kökenlidir. Hepatit A, B, C, D, E tipte virüs çeşitleri vardır. Bağışıklık en az 4-5 yıl sürer. Bu süreçten sonra yinelenmesi gerekir. Yetişkin insanlarda kolun dış yüzeyinden kas içine, bebeklerde kalçanın üst kısmından uygulanır. Hepatit aşısı ilk dozdan ikinci ve altıncı aylarda yapılması bağışıklık sisteminin etkisini kuvvetlendirecektir.
Ender olarak ateş, bulantı, yorgunluk görülürken aşı vurulan yerde kızarıklık, kaşıntı ve şişlik oluşur. Birkaç gün içerisinde yan etkileri geçecektir. B virüsüne karşı bağışıklık sistemini tam olarak sağlar.

Verem Aşısı
Verem aşısı Türkiye’de görülme sıklığı artarken, dünyada da yaygın şekilde görülmektedir. Verem aşısı ağız yoluyla verilirken yeterli antikor üretememesi sonucunda aşı, deri içine verilerek uygulanmaktadır. Verem aşısı vurulurken çok dikkatli olunmalıdır. Çiçek aşısına benzer şekilde iğneyi deriye birkaç kez batırarak ya da deriyi çizerek uygulanmalıdır. Genel olarak kolun dış yüzeyine uygulanır. Kesinlikle derin altına değil derinin içine uygulamalıdır. Aşı vurulan bölgede 3 hafta sonra küçücük bir lezyon meydana gelir. Oluşan yara 2-3 ay içerisinde iyileşir. BCG aşısı, bebekleri %80-90 oranında korurken, 10 yaş çocuklarda %80, erişkinlerde %50’lerdedir. Aşının tam koruması yoktur ama hastalığın vücuda yayılmasını engellemektedir.

Verem Aşısı Kimlerde Uygulanmalıdır?
Yeni doğan bebeklerde ve tüberkülin testi negatif sonuç veren kişilerde
5-10 yaşlarında, hastalığı yaygın ve ekonomik yetersiz olan toplumsal bölgeler ve tüberkülin testi negatif sonuç veren kişiler
5-10 yaşlarında, ailede daha önce bu hastalığı geçiren kişiler
Askerlik görevini başlayanlar
Sağlık kuruluşlarında çalışanlar

Tıp öğrencileri
Sanatoryumda görevli personel çocukları
Aşı yapılmasında tavsiye edilen durumlardır. Bu koşulları sağlayan kişiler sağlık kuruluşlarında aşı olmalıdır.
Komplikasyonlar verem aşısı sonrasında görülmemiştir. Aşı, yanlışlıkla verem hastalığı yakalandığı dönemde uygulanması halinde; kuluçka süresi kısalacaktır. Bununla beraber yerel lezyon hızla yayılacak ve tüm belirtileri ortaya çıkacaktır. Aşı uygulanan bölgede lenf bezleri büyümesi yerel komplikasyondur. Lenf bezlerinin 1-2 ayda kaybolduğu gözlemlenmiştir

2015 AŞI TAKVİMİ